Każdy zakątek tej pięknej przestrzeni zasługuje na uwagę. Zatykające dech w piersiach krajobrazy, malownicze rzeki i lasy, bogactwo grzybów, jagód i ryb przyciągają rzesze turystów szukających wytchnienia od dnia codziennego. Byłoby niemożliwe opisanie wszystkich tych pięknych miejsc w Borach Tucholskich, ponieważ wewnętrzne piękno tej okolicy zmienia się wraz z każdym następnym krokiem. Mogę przedstawić tylko ciekawe punkty, których nie powinna omijać osoba zwiedzająca, a ujrzenie ich powinno zadowolić każde oko i każdy zmysł poznawczy.

PIEKIEŁKO

Uroczysko położone nad rzeką Brdą, 3 km na południe od Tucholi, uznane przez turystów za niezwykłą atrakcję. Brda przepływa tutaj krętym korytem , tworzy liczne zakola, przekrój jej doliny jest niesymetryczny i widoczne są liczne erozyjne podcięcia brzegów. Dno rzeki jest wysłane piaskami i licznymi głazami. Wzdłuż rzeki spotkać można również różnorodną florę, zaś dochodzące niekiedy promienie słoneczne zwiększają urok tego odcinka leśnego. Całość stwarza niepowtarzalny nastrój nazywany od dawna przez turystów "Piekiełkiem". Godzi się tutaj nadmienić, iż przy nadleśnictwie Świt znajduje się 5 około siedemset - letnich dębów o obwodzie 251 - 446cm - pomników przyrody, zwanych wisielczymi ponieważ tędy prowadził "szlak

napoleoński". 2 km na północ, w Rudzkim Moście wzniesiono w maju 1986 r. monumentalny żelbetonowy pomnik - wycięty krzyż, na miejscu egzekucji jesienią 1939r. w obecności "Kata Pomorza" - gdańskiego "gauleitera' Alberta Forstera 560 mieszkańców miasta i byłego powiatu tucholskiego.

KAMIENNE KRĘGI

Siedemnasto hektarowy rezerwat archeologiczno - przyrodniczy znajduje się w pobliżu rzeki Wdy, 2 km od wsi Odry, do której można dojechać drogą asfaltową z Czerska. Jest to unikalny zabytek kultury, gdyż drugi w kraju w Węsiorach, przy trasie Bytów - Kartuzy, jest znacznie mniejszy. Obiektem tym interesowano się już w pierwszej połowie XIX wieku przypuszczając, że jest to zabytek o charakterze astronomicznym, gdyż przeprowadzone linie przez środek grup okręgów wskazują miejsce wschodu słońca w czasie przesilenia letniego, a drugiego przesilenia zimowego. Kręgów kamiennych o średnicy od 15 do 33 m przetrwało do naszych czasów 10 i są one zbudowane z głazów. Wokół kręgów znajduje się 30 kurchanów usypanych z ziemi i obwiedzionym kołem kamienie, w których znajduje się od 2 do 3 grobów. W ich wnętrzach można było znaleźć wyroby ze srebra, brązu, a nawet i złota. Na głazach znajduje się 45 rodzaii mchów i porostów z wczesnego okresu polodowcowego t.j 15 tys. lat wstecz, spotykane dzisiaj tylko w północnej tundrze lub w surowym klimacie wysokogórskim.

AKWEDUKT W FOJUTOWIE

W tej miejscowości można podziwiać szczególny ewenement krajobrazowy, a mianowicie przecinanie się dwóch wodocieków płynących na różnych poziomach. Chodzi tu o skrzyżowanie wód Wielkiego Kanału Brdy płynących znacznie wyżej i wód Czerskiej Strugi toczących się w naturalnym łożysku położonym kilkanaście metrów niżej. Podobne zjawisko należy do unikalnych w Polsce. Fojutowo leży 3 km od Legbąda koło Tucholi.

 

MIEJSCOWOŚCI, KTRÓRE WARTO ODWIEDZIĆ

• Charzykowy

• Chojnice

• Funka

• Swornegacie (małe i duże)

• Akwedukt w Fojutowie

CIEKAWOSTKI

Przez teren parku przebiegają cztery piesze i dwa rowerowe szlaki turystyczne.

Szlaki piesze:

1. czerwony „Szlak Kaszubski im. Juliana Rydzkowskiego”
Bachorze – Dąb „Bartuś” – Struga Siedmiu Jezior od Płęsna do Jelenia, 10 km
2. zielony „Szlak Strugi Siedmiu Jezior”
jez. Ostrowite – Dębowa Góra – jez. Zielone – Jeleń – Bełczak – Główka – Płęsno – Skrzynka – Mielnica – Strużka – Bachorze,
20 km
3. niebieski Szlak Brdy
Mł. Swornegacie – droga publiczna Ownik – Swornegacie – Drzewicz – jez. Dobrzyk, 6 km
4.czarny
Drzewicz – Czarna Droga – do przecięcia ze „Szlakiem Siedmiu Jezior”, 6 km

Szlaki rowerowe:

1. niebieski rozpoczyna się w Drzewiczu i biegnie wzdłuż Czarnej Drogi, 10 km
2. czarny odchodzi od szlaku rowerowego niebieskiego i biegnie wzdłuż jezior: Wielkie Krzywce i Małe Krzywce; następnie dochodzi do drogi publicznej, dalsza trasa szlaku rowerowego pokrywa się ze szlakiem czerwonym pieszym, biegnącym do Bachorza, 7,5 km

Punkt widokowy

PNBT udostępnia jeden punkt widokowy na jezioro Charzykowskie Zlokalizowany jest na wysokim dochodzącym do 25 m północno - wschodnim brzegu zbiornika.
Z punktu widokowego rozciąga się przepiękny widok na jezioro Charzykowskie. Wyspa, którą widać po lewej stronie (z racji jej położenia w pobliżu osady Bachorze) nazywana jest Wyspą Bachorską lub też Wyspą Miłości dla Zaawansowanych. Przed wojną była ona często odwiedzana przez harcerki z Funki, a w 1941 roku ukrywali się tutaj partyzanci z Armii Krajowej. Jezioro Charzykowskie posiada jeszcze drugą wyspę zwaną Wyspą Miłości dla Początkujących. Położona jest ona 2 km od Charzykowy - wsi letniskowej leżącej na płd. - zach. krańcu jeziora. W okresie międzywojennym na wyspie tej działała kawiarnia, odbywały się ogniska i zabawy taneczne. Cieszyła się ona ogromnym powodzeniem wśród zakochanych (stąd jej nazwa). Niestety w czasie II wojny światowej podczas rejsów na wyspę doszło do dwóch tragicznych wypadków utonięcia i

kawiarnia została zamknięta. Dziś nie ma już po niej śladu.
Zobaczyć można natomiast dwa leje po bombach, które zostały zrzucone na wyspę podczas wojny.

 

Śmiało można powiedzieć, że Bory Tucholskie są same w sobie wielką atrakcją. Ich wyjątkowość została potwierdzona utworzeniem obszaru Natura 2000 i rezerwatu Biosfery UNESCO.
To obszar z niezwykle zdrowym powietrzem, na którym żyje wiele unikatowych, chronionych (w tym te, które są najbardziej zagrożone) i rzadkich gatunków roślin, zwierząt oraz grzybów.

 

Stolicą Borów jest 14-tysięczne miasto Tuchola.

Znajduje się w województwie kujawsko- pomorskim w regionie Borów Tucholskich, graniczącym na północy z Kaszubami i Kociewiem oraz na południu z Krajną.
Jest jedną z najstarszych osad ludzkich w Polsce. Jego początki datują się na okres panowania Mieszka I, a pierwszy przekaz pisany pochodzi z 1287 roku, kiedy arcybiskup gnieźnieński, Jakub Świnka, konsekrował miejscowy kościół. Świątynia spłonęła w 1781 roku, po czym w ciągu trzech lat została odbudowana. Po zajęciu Tucholi przez hitlerowców w 1939 roku kościół został rozebrany.

Prawa miejskie Tuchola otrzymała prawdopodobnie w XIII wieku na prawie polskim, jednak pierwszy dokument lokacyjny wystawiony został w Malborku w dniu 22 lipca 1346 roku. Miasto otrzymało przywilej prawa chełmińskiego z rąk wielkiego mistrza Heinricha Dusemera von Arserg. W tym samym roku Krzyżacy rozpoczęli budowę murowanego zamku. Został on zniszczony podczas wojen szwedzkich w XVII wieku, a jego ruiny rozebrane i wykorzystane do odbudowy miasta po pożarze w roku 1781.

Chojnice

Będąc w okolicy na pewno warto odwiedzić 40-tysięczne miasto Chojnice w województwie pomorskim. Liczą sobie niemal 750 lat. Od 1309 do 1466 roku znajdowały się pod panowaniem Krzyżaków, którzy uczynili z miasta twierdzę, otaczając je murami obronnymi i budując system fortyfikacji fos i wałów. Zachowała się część murów i baszt, bramy wjazdowe i zabytkowe zabudowania w Rynku.
Nieopodal znajduje się wypoczynkowa wieś Charzykowy nad Jeziorem Charzykowskim, o której wspominamy poniżej.

Czersk – urokliwe miasto nad Czerską Strugą

W powiecie chojnickim położony jest Czersk nad Czerską Strugą. Pierwszy zapis o miejscowości pochodzi z roku 1330. Była to wioska z młynem, smolarnią i barciami. Dokument lokacyjny sporządzono w roku 1382; wspomniano tam o parafii, jednak najstarszy znany zapis o istnieniu drewnianego kościoła z wieżą pochodzi z roku 1565. Niemal dwieście lat później świątynia spłonęła. Została odbudowana i funkcjonowała od roku 1764 aż do rozbiórki w roku 1842. Dziesięć lat później na miejscu drewnianego kościoła stanął murowany, rozebrany w pierwszych latach XX wieku. W latach 1910-1913 zbudowano dzisiejszy kościół. Znajdują się w nim malowidła i freski Ouo Linnemanna. Ołtarz główny pochodzi z 1611 roku, jest darem opata pelplińskiego Feliksa

Kosa. W centralnej części ołtarza umieszczony jest obraz Hermana Hana, także z 1611 roku. Przedstawia Trójcę Świętą w otoczeniu aniołów.
Zabytkowy jest także budynek plebanii, pochodzący z 1828 roku, noszący cechy klasycystyczne.